Schouderpijn heeft meerdere oorzaken. Soms zijn kapotte pezen de oorzaak. Mensen ouder dan 40 jaar hebben hier meer kans op dan jongere mensen. Jongere mensen kunnen dit echter ook krijgen, doordat ze bijvoorbeeld een val maken op de arm of schouder. Niet iedereen met een gescheurde pees krijgt meteen ook last van de schouder (1). Zo is het belangrijk hoe groot de scheur is. Soms is een scheur zo klein, dat andere pezen en spieren de functie van de kapotte pees kunnen overnemen.
Samenwerking van Rotator Cuff spieren met spieren rondom het schouderblad
De pezen van de rotator cuff zijn vaak aangedaan. Deze rotator cuff spieren lopen vanaf het schouderblad naar de kop van de bovenarm. De functie van de spieren is om de kop in de kom te houden. De optimale werking en kracht van de rotator cuff is mede afhankelijk van de spieren die het schouderblad aansturen. Als het schouderblad door de spieren niet in de gestabiliseerde positie gehouden kan blijven, moet de rotator cuff harder werken (2). Er zijn 4 rotator cuff spieren, de supraspinatus, infraspinatus, teres minor en subscapularis.
Het schouderblad kan door meerdere oorzaken zijn actieve stabiliteit verliezen. Een van de redenen is overbelasting. Spieren die de stabiliteit en beweging van het schouderblad verzorgen kunnen oververmoeid raken (bijvoorbeeld de serratus anterior en de trapezius descendens). Hierdoor zullen andere spieren harder moeten werken (bv. pectoralis minor en levator scapulae) en vervolgens trigger points of spierknopen ontwikkelen. Door de trigger points wordt het schouderblad in de verkeerde positie gehouden. Uiteindelijk zullen de rotator cuff spieren ook harder moeten werken vanuit een niet goed stabiel schouderblad. Overbelasting en zelfs beschadiging van de pezen van de rotator cuff spieren zijn dan mogelijk. Vaak doet de pees van de biceps spier ook mee in de beschadiging. Deze loopt juist voor de schouderkop langs.
afb 1 Op het plaatje stellen de pijlen de krachten van 2 spieren voor. Dit zijn spieren die het schouderblad met de bovenarm verbinden. 1 is de deltoideus spier, 2 is de supraspinatus spier
afb 2 Hierboven staan spieren van het schouderblad weergegeven 1 deltoideus spier, 3 bovenste trapezius spier, 4 onderste trapezius spier 5 serratus anterior spier. Als deze spieren te zwak zijn moet m.n. de supraspinatus harder werken
Een andere reden voor een kapotte pees is een trauma. Dus een val of een geforceerde, te snelle beweging kan een scheur opleveren.
Symptomen
De pijnklachten lijken op inklemmingsklachten (impingement) en komen vaak tot uiting als er bovenhandse bewegingen gemaakt worden. Verder is er vaak pijn in de nacht. De pijn zit meestal rondom de schouderkop, maar heel vaak ook op de gehele bovenarm en zelfs tot in de onderarm en hand. Als de arm niet meer goed opgetild kan worden is het zeer waarschijnlijk dat er een grote scheur aanwezig is.
Diagnose stellen
Met schouderpijn kun je natuurlijk altijd naar de huisarts of fysiotherapeut. Deze kunnen beide beoordelen of er een vermoeden van een scheur is. De pijn kan door de huisarts aangepakt worden met ontstekingsremmers en eventueel een injectie. De fysiotherapeut kan kijken of het schouderblad goed stabiel is en kan bewegen en bv spierknopen rondom de schouder behandelen (met massage of dry needling). Mochten deze behandelingen niet binnen een paar weken duidelijk minder zijn, is beoordeling van de pezen nodig. Dit kan met een Echografie of een MRI. De Huisarts kan deze onderzoeken aanvragen. Vaak zal de huisarts bij dit vermoeden ook een verwijzing naar de orthopeed geven.
Behandeling
Als er daadwerkelijk een scheur zit, kan een orthopeed besluiten om de scheur operatief te repareren. In de tijd na de operatie zal de schouder niet actief bewogen mogen worden omdat de de hechtplaats dan kan beschadigen. Dit duurt meestal 4-6 weken. In de eerste periode Is het de taak van de fysiotherapeut samen met de patiënt om het schoudergewricht los/mobiel te houden. Na de 4-6 weken mag er een opbouw gemaakt worden in het actieve bewegen. Ook dit gaat onder begeleiding van de fysiotherapeut. In totaal zal de herstel periode tussen de 6 en 9 maanden in beslag nemen. Dit is mede afhankelijk van hoe actief de patiënt is in zijn dagelijks leven.
Soms kan er niet geopereerd worden. Dit kan komen omdat de scheur te oud is en dat de uiteinden zich door de tijd teveel teruggetrokken hebben. Een andere mogelijkheid is dat er teveel risico aan de operatie zit, door andere lichamelijke gebreken of ziekten. Dan nog is er een kans om de arm op te trainen met de fysiotherapeut. Door gebruik te maken van andere spieren zal de schouder weer sterker kunnen worden. Meestal zijn er dan wel nog restklachten aanwezig. De arm is dan minder sterk dan voorheen en kan bijvoorbeeld niet zo hoog komen als voorheen.
Gespecialiseerd
Bij FysiekFit is Jason Dekker gespecialiseerd in de schouderrevalidatie. Hij is lid van het Schoudernetwerk Noord-Brabant. http://schouderfysiotherapie.nl/
bronnen
1 J Shoulder Elbow Surg. 1999 Jul-Aug;8(4):296-9. Age-related prevalence of rotator cuff tears in asymptomatic shoulders. Tempelhof S1, Rupp S, Seil R.
2 Clinical implications of scapular dyskinesis in shoulder injury: the 2013 consensus statement from the ‘scapular summit ’
Ben Kibler, Paula M Ludewig, Phil W McClure, Lori A Michener, Klaus Bak, Aaron D Sciascia
3 Kapandji: afbeeldingen zijn uit Bewegingsleer 1