Collega Dennis van Poppel schreef een column in het Eindhovens Dagblad over zorgverzekeraars en hun manier van contracteren. Ik vind het de moeite waard om dit met jullie te delen:
“Het werk voor fysiotherapeuten wordt door zorgverzekeraars onmogelijk gemaakt. De therapeuten moeten, toch al fors onderbetaalde, zorg voor nóg minder leveren.
Geld dat voor zorg is bedoeld wordt door gemeenten besteed aan andere projecten, opgepot voor later of gebruikt om gaten in de begroting te dichten. Ziekenhuizen weigeren patiënten te behandelen omdat zorgverzekeraars die behandelingen weigeren te vergoeden. Hoofd opinie Chris Paulussen noemde het in zijn commentaar (11 oktober) een ziekenhuis onwaardig dat het St. Anna Ziekenhuis over de hoofden van patiënten onderhandelingen voert met zorgverzekeraars. Hij is niet werkzaam in de zorg, anders had hij beter geweten. Zorgverzekeraars hebben dusdanig veel macht dat dit de enige manier is om met hen in gesprek te komen: patiënten weigeren en liefst ook nog de media opzoeken. Schrijnend is ook hoe zorgverzekeraars, onder het mom van kwaliteit, proberen om in de behandelkamer van een fysiotherapeut te komen.
Geheimen
Er is marktwerking, de cliënt kan zelf kiezen naar welke zorgverlener hij gaat en de zorgverlener kan zelf bepalen welk beleid hij voert. Dit is complete lariekoek. Zorgverzekeraars gebruiken een ondoorzichtige behandelindex waarbij fysiotherapiepraktijken gestraft worden als ze slecht scoren. Het probleem van die index is dat de berekening ervan een van de best bewaarde geheimen van de verzekeraars is. Daarbij komt dat deze index per jaar kan veranderen, omdat op onduidelijke gronden behandelingen van bepaalde klachten ineens met een correctiefactor vermenigvuldigd worden. Het verkooppraatje is dat praktijken zelf kunnen zien hoe ze scoren ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Wat eigenlijk bedoeld wordt is dat dit een manier is om praktijken te dwingen minder zorg te leveren. Als praktijken te hoog ‘scoren’ volgen complexe tijdrovende audits of worden contracten opgezegd. Patiënten die verzekerd zijn voor dertig behandelingen kunnen in theorie deze behandelingen krijgen. Als fysiotherapeuten deze zorg ook daadwerkelijk leveren scoren ze op de index ‘slecht’ met het risico om volgend jaar geen of een slechter contract te krijgen.
Kabeljauw
CZ heeft een nog dubieuzer middel ingezet om fysiotherapeuten de duimschroeven aan te draaien. Een quotum. Het gaat hier niet over de kabeljauwvangst, maar om zorgverlening door professionals! Fysiotherapiepraktijken krijgen te horen wat ze per jaar aan omzet mogen genereren voor CZ-verzekerden. Als een praktijk kwalitatief goede zorg levert, kostenefficiënt (be)handelt, een goede patiënttevredenheid heeft en daardoor meer patiënten behandelt, krijgt ze als ‘beloning’ een tariefkorting van minimaal 10 procent. Oftewel ze wordt gedwongen om dezelfde – toch al fors onderbetaalde – zorg voor nog minder te leveren. Begrijpt u het nog?
De fysiotherapie heeft de laatste jaren grote slagen gemaakt op het gebied van kwaliteitsverbetering met onder andere aanvullende masteropleidingen. Ik geef het fysiotherapeuten te doen om onder de huidige voorwaarden – door zorgverzekeraars opgelegde verplichtingen met betrekking tot dossiervorming (papierwerk), audits en een tarief van ongeveer 28,50 euro per behandeling – hun hoofd boven water te houden. Een sportmasseur vraagt meer dan 30 euro voor dertig minuten massage en hoeft zich wat betreft regelgeving vrijwel nergens aan te houden. Een garagebedrijf rekent al een hoger tarief voor een mbo-opgeleide werknemer die aan mijn auto sleutelt. Dit zal de verzekeraar een zorg zijn.
Zorgverzekeraars zeggen dat praktijkhouders met hen in gesprek kunnen over tarieven. In werkelijkheid betekent dit tekenen bij het kruisje. Een individuele praktijkhouder met een omzet van een paar honderdduizend euro heeft totaal geen onderhandelingspositie ten opzichte van een partij die over miljarden gaat en rustig de opmerking kan laten vallen dat er voor die ene fysiotherapeut tig andere in de rij staan.
De uitgaven aan fysiotherapie betreffen 1,2 procent van het totale zorgbudget van vele miljarden. Hier ligt ook de kern van het probleem, het heeft geen prioriteit bij de wijze heren en dames in Den Haag.
Ligt het alleen aan de zorgverzekeraars? Nee, fysiotherapeuten moeten ook kritisch naar zichzelf kijken. Er zijn jaren geweest waarin zij zonder enig normbesef en werkethiek maar behandelingen uitvoerden zonder te kijken naar wat echt nodig was. Gelukkig zijn dit nog zeldzaamheden, maar het risico blijft bestaan. De huidige financiering, waarin betaald wordt per behandeling, geeft de perverse prikkel dat wanneer een fysiotherapeut meer behandelingen geeft, hij ook meer betaald krijgt.
Daarnaast zijn fysiotherapeuten alleen een beroepsgroep op papier, die officieel in twee kampen is gesplitst.
Is er dan geen oplossing voorhanden? Als we echt marktwerking willen, zijn er genoeg opties. Een van de mogelijkheden is een andere financiering. Geef fysiotherapeuten een x bedrag voor het behandelen van een bepaalde aandoening. Daarmee kunnen zij zelf bepalen welke zorg nodig is en worden kosten ook bewaakt.
Basisvergoeding
Ook zouden zorgverzekeraars een basisvergoeding kunnen betalen. Hier bovenop zou de fysiotherapeut zelf een bedrag kunnen vragen aan de patiënt. Zo wordt een commitment van de patiënt gevraagd, krijgt de fysiotherapeut een reëel tarief en heeft de zorgverzekeraar minder kosten. Die patiënt kan echt wel inschatten of die fysiotherapeut ‘het geld waard is’. Na afloop van het behandeltraject mogen zorgverzekeraars wat mij betreft alles meten, maar laat de zorgverlener zelf bepalen welke zorg hij verleent, en hoe.
De zorg is ernstig ziek. In een notendop kan gesteld worden dat met de huidige regulering zorgverzekeraars het werken voor zorgprofessionals onmogelijk maken. Dat is ook precies wat de verzekeraars willen. Reductie van het aantal zorgverleners, het nog verder beperken van zorgbudgetten, ongeacht wat echt nodig is. Het zou ze sieren als ze dit ook gewoon zouden uitspreken.”